Katowicki IPN po raz trzeci przyznał Nagrody "Świadek Historii"

Nagroda "Świadek Historii" to wyróżnienie honorowe, przyznawane instytucjom, organizacjom i osobom szczególnie zasłużonym dla upamiętnienia narodu polskiego oraz wspierającym oddziały IPN w działalności edukacyjnej, naukowej czy wydawniczej.

Katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej we wtorek po raz trzeci przyznał Nagrody "Świadek Historii". Podczas gali w Panteonie Górnośląskim wręczono także Nagrodę im. Grażyny Langowskiej.

W 2024 r. oddział IPN w Katowicach postanowił wyróżnić tą nagrodą cztery osoby: Tomasza Borówkę, Annę Dziadek, Marię Lorens oraz Krzysztofa Tobołę. Uhonorowano także dwie organizacje: Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Rodzina Policyjna 1939 r." oraz Okręg Śląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

"To nagroda za pielęgnowanie polskiej pamięci historycznej, zachowanie, propagowanie i pogłębianie wiedzy o historii najnowszej naszego kraju oraz odkrywanie zapomnianych faktów czy osób zasłużonych w historii polski. (…) Nagroda przyznawana jest w oddziałach IPN, ponieważ jest formą podziękowania naszym przyjaciołom i partnerom" - wyjaśnił dyrektor oddziału IPN w Katowicach dr Andrzej Sznajder.

Tomasz Borówka jest dziennikarzem specjalizującym się w historii Górnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem II wojny światowej. W uzasadnieniu nagrody wskazano na jego bogaty dorobek zawodowy. Ma w nim m.in. ustalenie autorów zdjęć z września 1939 r. w Katowicach, a także odkrycie losów archiwum katowickiego gestapo. Popularyzuje wydawnictwa IPN i regularnie współpracuje z instytutem.

Anna Dziadek to nauczycielka historii i religii 51. Szkoły Podstawowej w Bytomiu. Od lat jest zaangażowana w działalność związaną z popularyzacją wiedzy historycznej. We współpracy z IPN organizowała sesje dotyczące żołnierzy wyklętych, prowadziła m.in. konkurs o patronach bytomskich ulic. Wraz z uczniami opiekuje się grobami osób zasłużonych dla miasta, należy do Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Maria Lorens zajmuje się upamiętnianiem ofiar i przekazywaniem wiedzy na temat niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbruck, którego więźniarką była jej matka. To pomysłodawczyni i współorganizatorka konkursu "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbruck". Współtworzyła przewodnik po dawnym obozie. Kontynuuje zwyczaj organizacji corocznych mszy świętych w intencji więźniarek na Jasnej Górze.

Krzysztof Toboła to szef Archiwum TVP3 Katowice. Jak podkreślił katowicki IPN, "bez jego pomocy nie powstałby żaden film dokumentalny związany z historią województwa i regionu". Współpracował z IPN przy tworzeniu m.in. filmów "Klub" i "Przyjaciele, czyli o zrozumieniu braterstwa w PRL". W latach 80. XX w. był członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Rodzina Policyjna 1939 r." ma siedzibę w Katowicach. Zajmuje się utrwalaniem pamięci o przedwojennej policji woj. śląskiego oraz propagowaniem wiedzy o ofiarach zbrodni katyńskiej. Natomiast Śląski Okręg Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wyróżniono jako "depozytariusza pamięci o bohaterach II wojny światowej".

"Historia jest nieodłączną częścią naszej tożsamości, jesteśmy narodem, który stale przeżywa swoją przeszłość. Spotykamy się dzisiaj, aby uhonorować tych, którzy o minionych czasach mówią najgłośniej, są głosem polskich bohaterów i ofiar (…). Dzisiejsi laureaci każdego dnia przyczyniają się do budowania naszej przyszłości i świadomości" - napisał w liście odczytanym podczas gali Nagrody "Świadek Historii" prezes IPN dr Karol Nawrocki.

Nagroda im. Grażyny Langowskiej - wybitnej nauczycielki, działaczki NSZZ "Solidarność" i posłanki na Sejm RP - to wyróżnienie dla nauczycieli i wychowawców krzewiących postawy patriotyczne. Tym razem wręczono ją Annie Morajko-Fornal z 2. Liceum Ogólnokształcącego im. Gustawa Morcinka w Rudzie Śląskiej. To nauczycielka promująca wiedzę o regionie. Jest prezeską Bractwa Oświatowego Związku Górnośląskiego, a także pełnomocniczką prezydenta Rudy Śląskiej ds. edukacji regionalnej.

Laureatami Nagrody "Świadek Historii" oddziału IPN w Katowicach w 2020 i 2022 r. byli: Grzegorz Grześkowiak, Jan Jurkiewicz (pośmiertnie), Ewelina Kosałka-Passia, Stanisław Płatek, Andrzej Sikora, ks. Andrzej Suchoń, Barbara Adamczyk, Aneta Kuberska-Bębas, Aleksander Markowski, Andrzej Rozpłochowski (pośmiertnie), 15. Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego w Katowicach oraz Śląskie Centrum Wolności i Solidarności.(PAP)

pato/ aszw/