Muzeum Ziemi Tarnowskiej przejęło pomieszczenia dawnej katowni gestabo. Co tam powstanie?

Jak poinformował w piątek dyrektor Muzeum Ziemi Tarnowskiej Kazimierz Kurczab, na mocy aktu notarialnego miasto Tarnów przekazało w formie darowizny na rzecz placówki muzealnej część pomieszczeń w kamienicy przy ul. Urszulańskiej 18 - łącznie ponad 200 m kw. powierzchni. Składają się na nie lokal na parterze oraz kilkanaście piwnic.

Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie przejęło od miasta pomieszczenia w kamienicy przy ul. Urszulańskiej 18 w Tarnowie, gdzie w czasie II wojny światowej mieściła się katownia niemieckiego gestapo. Placówka planuje utworzenie tam miejsca pamięci.

- W 2026 roku planowane jest opracowanie kompleksowej dokumentacji technicznej dotyczącej adaptacji pomieszczeń na cele muzealne i stworzenie miejsca pamięci. Rozpoczęcie prac inwestycyjnych przewidziane jest na 2027 rok - zapowiedział dyrektor muzeum.

Według niego nowa placówka będzie łączyć nowoczesne rozwiązania ekspozycyjne z poszanowaniem tragicznej historii tego miejsca. Znajdą się tam m.in. przestrzenie do prowadzenia lekcji muzealnych dla uczniów. Funkcje muzealne zostaną zaprojektowane w taki sposób, aby nie zakłócać życia lokatorom mieszkającym w kamienicy.

Środki na realizację przedsięwzięcia mają zostać zapisane w budżecie województwa małopolskiego.

Kamienice przy ul. Urszulańskiej 18 i 20 należą do jednych z najbardziej tragicznych miejsc w historii Tarnowa. Od 7 listopada 1939 r. do 16 stycznia 1945 r. mieściła się tam siedziba niemieckiej tajnej policji gestapo.

W piwnicach urządzono cele więzienne, na niższych kondygnacjach - sale przesłuchań, a wyższe piętra zajmowała administracja oraz mieściły się w nich mieszkania funkcjonariuszy.

Według historyków gestapowcy, których liczba w okresie wojny mogła sięgnąć 70, byli niezwykle brutalni. Szacuje się, że w ciągu pięciu lat funkcjonowania katowni na przesłuchania trafiło co najmniej kilkanaście tysięcy osób, w tym więźniowie tarnowskiego zakładu karnego. Wielu z nich wskutek doznanych tortur, nie chcąc zdradzić współtowarzyszy działalności konspiracyjnej, zginęło na Urszulańskiej.

Starania o utworzenie miejsca pamięci przy ul. Urszulańskiej trwały od wielu lat. W 2017 r. miasto Tarnów zakupiło część pomieszczeń w kamienicy. W 2021 r. - dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu - na zlecenie miasta powstała koncepcja ekspozycji oraz szczegółowa dokumentacja funkcjonalno-programowa inwestycji.

W grudniu 2024 r. Rada Miejska w Tarnowie przyjęła uchwałę o wyrażeniu zgody na darowiznę nieruchomości na rzecz Muzeum Ziemi Tarnowskiej, co pozwoliło na podjęcie dalszych działań, których finalizacja nastąpiła w ostatnich tygodniach.(PAP)

rgr/ miś/