Sztuczna Inteligencja potrafi tłumaczyć pismo klinowe? Gai Gutcherz wyjaśnia

W dzisiejszych czasach, kiedy technologia rozwija się w zawrotnym tempie, naukowcy z Izraela dokonali przełomu w dziedzinie archeologii i językoznawstwa. Zespół archeologów i informatyków z Uniwersytetu w Tel Awiwie opracował program oparty na sztucznej inteligencji (SI), który tłumaczy starożytne pismo klinowe na język angielski. To osiągnięcie otwiera nowe możliwości w badaniach nad starożytną Mezopotamią i Bliskim Wschodem.

Według serwisu „Times of Israel”, na całym świecie znajduje się ponad pół miliona glinianych tabliczek zapisanych pismem klinowym. Jednak ze względu na ogromną liczbę tekstów i niewielką ilość osób znających język akadyjski, który nie był używany od około 2 tysięcy lat, tylko niewielki ułamek tych tekstów został przetłumaczony.

Nowy program SI pozwala na natychmiastowe tłumaczenie dziesiątek tysięcy zdigitalizowanych tabliczek, co stanowi ogromny krok naprzód w badaniach nad starożytną kulturą.

Gai Gutherz, informatyk z zespołu, który opracował program, wyraził swoje podekscytowanie możliwościami, jakie otwiera ta technologia. „Niesamowite jest to, że nie muszę w ogóle rozumieć akadyjskiego, aby przetłumaczyć tabliczkę i dowiedzieć się, co kryje się za pismem klinowym” - powiedział Gutherz. Dodał, że dzięki algorytmowi można zrozumieć i odkryć, co przeszłość ma do powiedzenia.

[ZT]19[/ZT]

Jednakże, jak zauważył Gutherz, program jest wciąż na wczesnym etapie rozwoju i nie jest doskonały. Sztuczna inteligencja okazała się bardziej skuteczna w tłumaczeniu formalnych tekstów, takich jak dekrety królewskie czy wróżby, które mają określony wzorzec. Natomiast w przypadku bardziej literackich i poetyckich tekstów, takich jak listy od kapłanów czy traktaty, SI często generowała wyniki niezwiązane z oryginalnym tekstem, co naukowcy określają mianem „halucynacji”.

Język akadyjski był używany w Mezopotamii i na Bliskim Wschodzie od około 3000 r. p.n.e. do 100 r. n.e. i pełnił rolę lingua franca, umożliwiając komunikację między ludźmi z różnych regionów. Dzięki nowemu programowi opartemu na sztucznej inteligencji, naukowcy i historycy mają teraz szansę na głębsze zrozumienie tej starożytnej cywilizacji i jej wpływu na rozwój ludzkości.

[ZT]11[/ZT]

Warto zwrócić uwagę, że ten projekt może stać się inspiracją dla innych inicjatyw wykorzystujących sztuczną inteligencję w celu odsłonięcia tajemnic przeszłości. Może również przyczynić się do popularyzacji nauk humanistycznych, pokazując, jak nowoczesne technologie mogą być wykorzystywane w badaniach historycznych.

W miarę jak technologia będzie się rozwijać, możemy spodziewać się coraz dokładniejszych tłumaczeń i nowych odkryć, które pozwolą nam lepiej zrozumieć nasze dziedzictwo kulturowe i historyczne.

[ZT]20[/ZT]

W erze, w której technologia odgrywa coraz większą rolę w naszym życiu, połączenie nauk humanistycznych z zaawansowanymi narzędziami informatycznymi otwiera nowe horyzonty dla poznania i zrozumienia naszej wspólnej przeszłości.

fot.  Rewers neobabilońskiej tabliczki klinowej YBC 3831 z pękniętą górną częścią. (Dzięki uprzejmości Yale Peabody Museum of Natural History, Yale Babylonian Collection/Fotografia: Klaus Wagensonner)

[ZT]2[/ZT]